Đã có rất nhiều bài viết viết về sự khác biệt của Kích Ứng, Dị Ứng, Bị Mụn hay Đẩy Mụn, nhưng trong bài viết này, Láng muốn tập trung nói về BHA và các phản ứng của da bạn với BHA - Đây có lẽ là 1 trong các câu hỏi mình nhận được nhiều nhất trong thời gian qua.


FACT 1: BHA không dành cho tất cả chúng ta.
Hãy chấp nhận sự thật này. Láng biết rất rõ BHA là một trào lưu ở Việt Nam, dù bạn không bị mụn, da bạn đã đẹp lắm rồi nhưng với bạn vẫn chưa phải là hoàn hảo, dù bạn chỉ bị tí vấn đề lỗ chân lông thì cơ hội dùng BHA đẹp ra vẫn có, chính vì vậy rất rất nhiều bạn muốn dùng BHA. Nhưng cũng như tất cả các sản phẩm khác, không ai nói trước được 1 sản phẩm dưỡng da sẽ phản ứng trên da bạn thế nào. Tốt có, dĩ nhiên xấu cũng có. "none fits all in skincare" - không có gì có thể phù hợp cho tất cả mọi người là quy tắc của ngành Skincare nên chúng ta phải chấp nhận thôi.

Ngoài ra, sẵn nhắc lại cho mọi người, nếu bạn dị ứng với aspirin (hơi khó biết) thì BHA hoàn toàn không dành cho bạn.

Tips: Embrace your skin. Hãy thương da của bạn và biết đâu là đủ. Nhiều khi có cố nữa chỉ phản tác dụng. Hy vọng các bạn hiểu.

FACT 2: BHA là một trong các sản phẩm cách mạng.
Với Láng, BHA đúng là 1 trong các sản phẩm mang tính cách mạng. Không tính đến các tình huống xấu có thể xảy ra, hoặc cơ bản là da bạn không phản ứng gì với BHA, nhưng BHA là 1 trong các "Actives" có thể làm da bạn thật sự đẹp ra, làm da bạn hết mụn. Nói một cách khác, chỉ có "actives" mới thật sự có khả năng đẩy mụn, nếu bạn bị mụn mà bạn không đang dùng bất cứ "actives" nào thì không phải là đẩy mụn đâu, tránh xa các sản phẩm đó ra nhé.
** Lưu ý: từ khi xuất hiện máy rửa mặt, một số bạn cũng gặp tình trạng đẩy mụn lúc đầu với máy, đây là hiện tượng bình thường khi da mặt bạn được làm sạch sâu trong lỗ chân lông và tốc độ sừng hóa của da được đẩy lên.

Phản ứng của bạn với BHA
1/ PURGING - ĐẨY MỤN
Câu trả lời là có thể CÓ. Không phải ai có mụn cũng đẩy mụn.

Nhắc lại lần nữa nhé, với mình, chỉ có "Actives" (BHA, AHA, Retinoids, C...) mới có khả năng đẩy mụn. Nếu bạn không đang dùng mấy cái này mà da bị mụn thì coi chừng nhé.

- Đẩy mụn là sao?
Cụ thể BHA là thành phần tan được trong dầu, đi sâu vào lỗ chân lông của bạn, nên BHA không chỉ tẩy da chết trên bề mặt và còn sâu trong lỗ chân lông kích thích các tế bào chết, dầu trong lỗ chân lông, kích thích các thành phần sưng tấy, gây mụn. Tuy nhiên, vì BHA có khả năng đẩy nhanh quá trình sừng hóa của da bạn (Tìm hiểu về quá trình này tại link) nên BHA có khả năng đưa mụn hay các chất dơ lên bề mặt da gây ra mụn trên bề mặt da => Đẩy mụn.

- Dấu hiệu của đẩy mụn
Các lỗ chân lông bị bí tắc của bạn sẽ có thể xuất hiện mụn đỏ và trồi lên mụn. Nếu bạn có mụn nhỏ, mụn sẽ có thể sưng to hơn, ra mủ. Đợt đẩy mụn đầu tiên của bạn có thể dao động từ 2 tuần - 3 tháng và da của bạn sẽ đẹp lên từ đó.

- Vấn đề lớn ở đây, đẩy mụn sau khi dùng BHA có 2 loại:
+ Hoặc được đẩy lên bề mặt da =>> rất dễ trị =>> hết
+ Mụn bí nằm sâu trong lỗ chân lông không ra được, nằm dưới bề mặt da =>> khó trị, tốn thời gian nhiều hơn

Vì vậy, nếu bạn bị đẩy mụn do BHA, hoặc bạn thấy được các đầu mụn, hoặc bạn thấy mụn lên sưng to nhưng không chịu ra và nằm dưới da. Theo đó, nếu bạn bị đẩy mụn mà mụn không chịu ra thì hãy cho sản phẩm thêm 1 thời gian, với các loại mụn như vậy (nằm sâu trong lỗ chân lông, sưng to dưới da...), thời gian có thể kéo dài đển 3 tháng = 3 chu kỳ da. Hãy kiên nhẫn hơn với BHA.
Tuy nhiên, nếu da bạn cứ bị mụn liên tục lâu hơn 3 tháng, mụn mới mà bạn có có thể không phải là đẩy mụn.
Tips:
- Với đẩy mụn, da bạn xấu rồi sẽ đẹp, không quá 3 tháng, còn không thì không phải là đẩy mụn, khi đó hãy xem xét đổi ngay sản phẩm khác.
- Khi lên mụn, hãy kết hợp BHA với các spot treatment như benzoyl peroxide, sulfur, tea tree oil...

2/ BREAK OUT - BỊ MỤN
Điểm chung nhất và dễ thấy nhất khi dùng BHA (và không chỉ riêng BHA mà bất cứ sản phẩm mới nào bạn dùng) khiến cho bạn nghĩ mình BỊ MỤN (break out) mà không phải ĐẨY MỤN (Purging) là mụn lên ở những vùng bạn chưa từng bị.
Tuy nhiên, cũng rất khó để phân biệt điểm này. Bạn có thể nổi mụn thêm, thậm chí ở những vùng mới trong quá trình bạn đẩy mụn.
Tips:
Theo dõi da cho kỹ, theo dõi từng vùng mụn, cho BHA thời gian, thêm thử 1 vài tuần, nếu mụn mới cứ lên và kéo dài hơn 3 tháng thì là do sản phẩm làm bạn bị mụn, chứ không phải Đẩy mụn.
** Kinh nghiệm thực tế: thời gian trước mình có dùng AHA+BHA của Sunday Riley trong 1 tháng, mình là đứa không bao giờ bị mụn ở ngay gần mũi, ngay mũi hay trên trán, tuy nhiên thời gian đó có mụn ẩn ngay má. Trong 1 tuần đầu tiên, mụn ẩn mình bị sưng lên, đỏ lên, như chai 1 cục dưới da, một vài chỗ thì đẩy ra, một vài mụn nhỏ đầu trắng li ti xuất hiện sau 3 ngày dùng sản phẩm này ở ngay cánh mũi và trên trán (vùng không bao giờ bị). Với mình, mụn đầu trắng rất dễ xử, tóm lại cứ ra được đầu thì ko thành vấn đề với mình. Sau 3 ngày mình chỉ lên đúng thêm mấy mụn đó và da dần dần cải thiện sau 2 tuần đầu, vì vậy chuyện nổi mụn ở những vùng bạn chưa từng bị không đủ để khẳng định bạn bị sản phẩm đó làm break out, mà hãy cho sản phẩm 1 thời gian, nếu tình trạng kéo dài hơn 3 tháng thì khẳng định là do sản phẩm.

- Những lý do khác làm bạn BREAK OUT khi dùng BHA
Láng luôn lưu ý các bạn sự kết hợp giữa BHA và các sản phẩm khác. Bạn bị mụn có vô vàn lý do ảnh hưởng mà không liên quan gì đến BHA.
1. Chu kỳ
** Thí dụ: dù Láng dùng bất cứ cái gì thì cứ đến tháng Láng vẫn nỗi vài hột mụn ngay phần xương hàm, nếu lúc đó đúng lúc Láng dùng BHA thì lý do hoàn toàn không phải do BHA, mà chỉ là 1 sự trùng hợp.

2. Không đảm bảo các bước dưỡng cơ bản
** Thí dụ: bạn đừng nói với Láng bạn dùng BHA mà bạn không chống nắng (khi có tiếp xúc với nắng). Sun-damage (những tổn thương do ánh nắng mặt trời) đối với da cực kỳ tai hại và tệ hơn bạn nghĩ nhiều. Hoặc bạn đừng nói với Láng đêm đó bạn quên tẩy trang....
Tóm lại khi dùng BHA, hay bất cứ Actives nào, các bước dưỡng cơ bản là QUY TẮC SÔ 1.

3. Sự kết hợp các sản phẩm khác
Hãy để ý các sản phẩm trong quy trình dưỡng da của bạn, có thể bạn dùng hoặc nó hoặc BHA riêng lẻ sẽ không bị gì nhưng nếu dùng chung thì câu chuyện lại khác. Hiện nay không có một khẳng định khoa học nào về việc BHA kỵ với cái gì nên Láng biết chuyện xác định sẽ rất khó cho các bạn.
Tips:
Thường thì hãy để ý các sản phẩm có khả năng làm bí bề mặt da, chẳng hạn dưỡng ẩm. Nếu da bạn dầu, dùng dưỡng ẩm quá dày, khả năng cao sẽ không hợp khi dùng với BHA. Khi có sự nghi ngờ là sự kết hợp 1 vài sản phẩm làm cho bạn bị break out, hãy tách riêng chúng ra, có thể dùng khác buổi, khác ngày, hay thay đổi thành 1 sản phẩm mỏng nhẹ hơn, nhiều khi bạn sẽ thấy điều vi diệu ^^

4. Dùng quá nhiều Actives
Không chỉ BHA, mà trong quy trình của bạn còn có AHA, Retinoids, Vitamin C, Hydroquinoine...Bạn nghĩ dùng nhiều sẽ tốt, hiệu quả hơn. Nhiều khi sự kết hợp của tất cả các actives này lúc đầu đem lại hiệu quả rất tốt, nhưng quá nhiều actives, bạn tẩy da chết quá nhiều, chưa kể các lột da hóa học bạn thực hiện trong spa thẩm mỹ...làm vỡ lớp màn bảo vệ tự nhiên của da và khiến da nhạy cảm nhiều hơn với tất cả mọi thứ tác động. Đây là một trong các nguyên nhân gây mụn trực tiếp, phản ứng ngược với hiệu quả mong đợi là tất yếu.
Tips:
Lùi 1 bước, tiến 3 bước.
Giảm liều lượng sử dụng, tách ngày, tách buổi, giảm tần suất sử dụng các actives của bạn và luôn đảm bảo các bước dưỡng cơ bản.
Một số bạn rất lạ khi thấy ngưng dùng BHA chẳng hạn 1 thời gian, hoặc giảm dùng AHA hay Retinoids khi dùng BHA một thời gian thì thấy da đẹp hơn hẳn. Điều này mình đã nói khá nhiều lần rồi, trong skincare lâu lâu lùi một bước, bạn sẽ thấy da mình tiến 3 bước ấy.

Tóm lại, khi bạn Break out, chỉ có cách duy nhất là Experiment, hãy thử nghiệm, để tìm ra sự phối hợp ăn ý nhất giữa các sản phẩm. Không ai có thể nói cho bạn, chỉ có mình bạn thôi.

3/ IRRITATION - KÍCH ỨNG
Kích ứng là dầu hiệu khá bình thường khi dùng "Actives" nói chung chứ không riêng gì BHA, nên bạn hãy cứ bình tĩnh khi kích ứng ^^ Thường thì da bị kích ứng nhiều nhất khi bạn dùng quá nhiều tẩy da chết, làm vỡ lớp màn bảo vệ tự nhiên của da và khiến da nhạy cảm nhiều hơn với tất cả mọi thứ tác động. Và các sản phẩm sau đó gần như không thể phát huy tác dụng với một làn da đang kích ứng.
Kích ứng nhiều khi cũng khó phân biệt, thí dụ bạn thấy mụn đỏ hơn, da mặt đỏ hơn, thật sự mấy cái này mấy bạn bị mụn nếu không dùng BHA thì cũng thấy vậy, nhưng đa số nếu bạn thấy da bị đỏ hay bị ngứa, bị nóng, bị sần lên, châm chích...bạn đang có những dấu hiệu của kích ứng.
* Thí dụ: hay gặp nhất của kích ứng khi dùng BHA, bạn sẽ thấy da mình nhạy cảm hơn nhiều, bị nóng, hơi rát và thậm chí bạn dùng rửa mặt bình thường bạn vẫn dùng vẫn thấy nóng rát.
Tips:
Ngưng dùng sản phẩm 1 vài ngày.
- Nếu da bạn dịu đi, và gần như bình thường trở lại, bạn chắc chắn là bị kích ứng.
- Nếu da bạn không cải thiện, hoặc tiếp tục ngưng dùng sản phẩm thêm 1, 2 tuần, hoặc cố xác định xem bạn đang bị đẩy mụn (nếu lên mụn trong thời gian ngắn), hay bạn bị sản phẩm làm cho bị mụn (nếu lên mụn trong thời gian lâu hơn)

4/ ALLERGY - DỊ ỨNG
Cơ bản dị ứng là những phần kích ứng vừa nói bên trên gấp đôi gấp 3 lần lên. Ngoài ra, nếu da bạn bắt đầu nổi những mụn đỏ, mụn nhỏ li ti thì đây là các dấu hiệu cơ bản của dị ứng.
Tips:
Mình không biết ở Việt Nam thì các bạn dùng gì, bên Mỹ thì cứ vào quầy thuốc mà mua Hydrocortisone, thoa kem này lên ngay vùng bị dị ứng.
Nếu thoa kem này sau một vài ngày mà da vẫn còn nổi mụn đăc biệt ở những vùng bạn chưa từng bị mụn, chắc chắn BHA đang làm bạn bị mụn, ngưng ngay nhé.


Khi nào thì bạn nên dừng BHA
Thật sự rất khó để nói khi nào thì bạn nên ngừng dùng BHA, nhất là khi bạn bị đẩy mụn mà cũng không biết đẩy mụn kéo dài bao lâu. Từ kinh nghiệm của mình và cũng tham khảo khá nhiều nguồn, HÃY CHO BHA ÍT NHẤT 3 THÁNG
3 tháng là thời gian đủ để da bạn phục hồi, mụn sâu nhất cũng được đẩy ra, 3 chu kỳ của da, nếu 3 tháng mà BHA không làm được gì thì cơ bản là BHA không dành cho bạn.


Tips:
về mặt kinh tế, khi chi tiền cho sản phẩm, hãy tính là dùng sản phẩm đó 3 tháng, rồi sẵn sàng vứt bỏ nếu 3 tháng mà bạn không cải thiện gì hoặc tình trạng càng tệ hơn.


Tóm lại,
Không có 1 định nghĩa cụ thể nào là bạn đang bị Đẩy mụn, hay bạn Bị Mụn, hay thậm chí bạn đang bị Kích ứng hay Dị ứng, nhưng các điểm trên mình đã chỉ ra sẽ có thể giúp bạn định hình 1 tí là mình đang bị gì. Đơn giản nhất và cơ bản nhất, nếu bạn cảm thấy mình đang Đẩy mụn hoài (Purging Forever) thì bạn đang BỊ MỤN (Breakout) đó!

Những sản phẩm có BHA và có bán trial size (starter kits) cho các bạn thử trước khi dùng:
Paula's Choice (có gói dùng thử), MUAC (peels và trial sizes), Garden of Wisdom (trial sizes), Dermalogica, Murad (mua ở Sephora), Peter Thomas Roth (mua ở Sephora), Mario Badescu, Devita, Philosophy, Aveda, Proactiv+, Acne.org và Clinique.

Chúc mọi người luôn vui,

Láng,
Ồ Láng Viện.